“Zo nu en dan vroeg ik mij af: ‘Heb ik alles kunnen zeggen wat ik wilde?’ Nu kan ik volmondig ‘ja’ antwoorden.”

Sanne Boogerd

Het is in de lente van 2017 dat mijn vader bekend maakte dat hij niet meer wilde leven. Zijn leven is beïnvloed door een slopende ziekte die over de jaren heen alles van hem afnam. Hij trok het niet meer, vertelde hij mij. Dat begreep ik volkomen. Ik heb hem zien aftakelen, de laatste jaren in een rapper tempo dan ooit. Dit was geen leven meer. Daarom koos hij voor de dood; op zijn eigen voorwaarden.

Niet meer willen leven

Mijn vader had enkele jaren voor zijn overlijden het woord al eens laten vallen, ‘Euthanasie’. Als hij op het punt zou komen waarin hij niet meer in staat is om zichzelf te kunnen verzorgen, dan zou hij niet meer willen leven. Dat punt bereikte hij begin 2017 al. Zelfstandig lopen ging al amper meer, bij elke hap die hij nam lag verslikken of erger op de loer. Om nog maar niet over aankleden of tandenpoetsen te beginnen. Het punt was bereikt, hij wilde rust. Kiezen voor de dood zou hem die uitkomst bieden. De eerste stappen via de huisarts waren enkele jaren daarvoor al gezet, nu kwamen de vervolgstappen. Hoewel Nederland een land is waar het is toegestaan, betekent dat niet dat iedereen zo maar toestemming krijgt om via deze weg zijn of haar leven te beëindigen. Er zijn een aantal zorgvuldigheidseisen waaraan voldaan moest worden. Mijn vader voldeed aan al die eisen en kreeg toestemming om zijn leven te beëindigen via de euthanasiewet.

Het maken van herinneringen

Het bijzondere aan zelf je sterfmoment kiezen is dat dit het vastleggen van herinneringen mogelijk maakt. Dat maakt het niet minder apart om met iemand samen te zijn, wetend dat zijn of haar overlijden er aan komt. Dat het specifieke moment er al voor is uitgekozen. Dat is een gedachte die ik op dat moment niet los kon laten. Wat mij destijds hielp en nu nog steeds zijn de foto’s die in die tijd gemaakt zijn. Op een zonnige dag zijn mijn vader, zusje en ik met een fotografe op stap gegaan. We hebben mooie foto’s kunnen maken in combinatie met fijne herinneringen.

De dag van overlijden

17 augustus 2017, de dag dat mijn vader overleed aan zijn zelfgekozen dood. Hij had gekozen voor 19:00 uur ’s avonds in zijn eigen appartement, zodat de gehele dag door nog mensen afscheid van hem konden nemen. En dat gebeurde ook! Het leek wel een verjaardag. Mijn zusje en ik zijn voor een groot gedeelte van de dag bij hem gebleven. Rond half zeven ’s avonds kwam de arts en zijn assistent aan. Eerst wat voorbereidingen, nog een praatje en rond tien voor zeven stond alles echt klaar. Vooraf werd er nog gevraagd of mijn vader dit echt wilde. Volmondig zei hij ja, hij was er echt klaar voor. Hij hoefde niet meer in angst, pijn en verdriet te leven. De artsen, een ander familielid en ik waren bij hem. Terwijl ik zijn hand vasthield werden de middelen toegediend en viel hij in slaap. Iets na zevenen was mijn vader officieel overleden.

Een crematie zoals hij het wilde

Wanneer iemand zelf kiest voor de dood dan heeft deze persoon de mogelijkheid om een uitvaart te regelen zoals hij of zij dat wil. Mijn vader had voor zijn dood alles al geregeld. De kist, de bloemen, de locatie en uiteraard zijn grootste passie: muziek. Van Toto tot the Eagles, het werd gespeeld. Ook de route, langs voor hem bijzondere locaties, naar het crematorium had hij uitgestippeld. Samen met de plek waar hij wilde dat zijn as werd uitgestrooid. Voorafgaand zijn overlijden heb ik mijn vader ook de tekst laten lezen die ik voor ging dragen op zijn crematie. Dat zijn bijzondere emotionele momenten om te delen.

Rouwverwerking bij een zelfgekozen dood

De rouwperiode na zijn overlijden was voor mijn gevoel anders dan ‘normaal’. Dat wil niet zeggen dat dit voor iedereen zo is. Daarbij, wat is een normale rouwperiode? Ik had vrede met zijn keuze en afscheid van hem kunnen nemen. Echter zo nu en dan vroeg ik mij af ‘Heb ik alles kunnen zeggen wat ik wilde zeggen?’ Nu kan ik die vraag beantwoorden met een volmondig ‘ja’. Ik geef toe dat ik daar wel een beetje hulp bij heb gehad om tot dat antwoord te komen. Maar daar is niks mis mee. Het praten over het verlies van mijn vader heeft mij geholpen bij het verwerken. Ik ben dankbaar voor de mensen op wie ik die dagen kon steunen. Mijn moeder, stiefvader, broer, zusje, schoonzus en vrienden. Dat is op zo’n dag een waardevolle bron van steun en liefde.

Zijn overlijden, maar ook de mensen om mijn heen, hebben ervoor gezorgd dat ik vrijwilliger ben geworden bij Rouwchat – praten over verlies. Ik weet als geen ander hoe belangrijk het is om een fijne omgeving te hebben met wie je kan praten over rouw.

Praten over je verlies

De vrijwilligers van Rouwchat – praten over verlies staan voor je klaar om je bij te staan in een voor jou moeilijke tijd. Wellicht ben je al iemand verloren of ga je iemand verliezen aan een zelfgekozen dood. Een ouder, opa of oma, een kennis. Je kunt elke dag chatten.

Ga naar de chat

 

De dood komt in vele vormen en gedaanten. Een zelfgekozen dood is één van die vormen. Bij Rouwchat – praten over verlies geven we mensen de ruimte om te praten over alle vormen zonder dat we daarover een standpunt innemen.